Jan Bogaerts Fotografie en mediaproducties, Photography, Film, Consultancy, reisfotografie, portretfotografie, video

Ze zeggen dat wij in Nederland mogen zeggen wat we willen. Ze zeggen dat wij in Nederland in een vrij land leven. Ze zeggen dat democratie de beste waarborg voor een menswaardig bestaan is. Ze zeggen dat Thailand een democratie is. Dat bleek deze week. Er waren verkiezingen, voor de senaat of zoiets. Inderdaad, her en der hangen en hingen foto’s van gezichten, glad en vriendelijk. Pastelkleurtjes op de achtergrond en de kleding Siamees koninklijk. Suikerzoete plaatjes van hoofden met beloftes. Drie dagen rond de verkiezingen is er een verbod afgekondigd op het verkopen van alcohol. Cafees en bars zijn gesloten en in restaurants wordt geen bier of andere alcoholische versnaperingen geschonken. Drie dagen lang een verbod op alcohol omdat er democratische verkiezingen zijn. Zeggen ze.

In het restaurant, dat gedreven wordt door een gevluchte Karen familie, bestel ik argeloos een biertje bij het eten. De oma van de familie kijkt me aan met gefronste wenkbrauwen en zegt dat het hen verboden is om bier te schenken. Terwijl ze dit zegt maakt ze een gebaar met haar handen dat iets uitdrukt van: wacht maar, ik weet er wel wat op.
Ze loopt naar achteren waar de keuken is. Even later komt ze met fier opgeheven hoofd en een argeloze blik in de ogen weer de keuken uit. In elke hand een grote koffiemok. Schalks glijdt haar blik over de straat terwijl zij de mokken op tafel zet. Tot het randje zijn ze gevuld. Met heerlijk koele Singha, The original Thai Beer since 1933. Alsof er niets aan de hand is loopt ze weer terug naar de keuken om onze maaltijd te bereiden. Later hoor ik zeggen dat de sanctie op het overtreden van het alcoholverbod dertigduizend Baht zou zijn. Zo`n zeshonderdvijftig euro. Ik hoor ook zeggen dat het drieduizend baht zou zijn. Zo’n vijfenzestig euro.

Nu ik ruim een week in Mae Sot ben begint de nieuwsgierigheid naar het welzijn van de vluchtelingen in kamp Mae La aan me te knagen. Hoe zou het met ze zijn? Dat ik er nog niet geweest ben heeft alles te maken met wat er direct hier in en rond Mea Sot op me afkwam. Zoveel indrukken en zoveel nieuwe aspecten van het vluchtelingenleven. Zoveel te zien en zoveel vast te leggen. Wat is er veel gebeurd hier in vijf jaar tijd. Vluchtelingen in buitengewoon erbarmelijke omstandigheden ontmoet ik. Vluchtelingen voor wie een vluchtelingenkamp zelfs een onhaalbaar ideaal is. Wat kan ik zeggen. In Nederland kan ik zeggen wat ik wil, zeggen we.
Vooralsnog kan ik veel vastleggen. Maar zeggen maar beter niet.
Er is een enorme beweging gaande in kamp Mae La. Ruim twaalfduizend mensen zijn al vertrokken, naar verre bestemmingen, de meesten naar de VS en Canada. Binnen vijf jaar zullen dat er meer dan vijfendertigduizend zijn. Het zijn vooral de hoger opgeleiden die vertrekken, die in aanmerking weten te komen voor asiel in een ver land. “We kunnen bijna niet meer aan mensen komen die ons werk kunnen overnemen”, zei een jonge dokter die een ziekenhuisje runt in een van de kampen. “Zodra we mensen opgeleid hebben vertrekken ze. Er is een grote toestroom van jonge intellectuelen naar de kampen. Ze lijken maar één doel te hebben, zo snel mogelijk weg komen. Het wordt voor ons steeds moeilijker om nieuwe mensen te vinden die ons werk kunnen gaan overnemen en voortzetten”. En of de mensen in hun nieuwe thuislanden gelukkig worden is maar de vraag. De culturele verschillen met het westen, het gemis van het moederland en van familie en de taalbarriere leiden er ook toe dat velen geisoleerd raken en in grote moeilijkheden komen. “Ik vernam onlangs het nieuws dat een van onze voormalige medewerkers in het ziekenhuis, die ruim een jaar geleden naar Amerika vertrokken is, daar zelfmoord gepleegd heeft”.

Website vanuit vluchtelingenkamp Mae La: http://karenrefugee.livejournal.com/

Foto’s van vluchtelingenkamp Mae La uit 2003: